Tìm hiểu về đau tim, đau thắt ngực

Đau tim, đau thắt ngực là dấu hiệu cảnh báo điển hình nhất của tình trạng trái tim đang bị thiếu máu, thiếu oxy. Nó có xuất hiện khi cơ thể gắng sức hoặc căng thẳng tâm lý quá độ. Nhưng đôi khi cơn đau tim, đau thắt ngực có thể đến bất chợt, dữ dội, báo hiệu rằng sắp có một cơn nhồi máu cơ tim xảy ra. Chỉ một phút chậm trễ trong điều trị cũng có thể cướp đi tính mạng người bệnh tức thì.

Đau tim, đau thắt ngực là bệnh gì?

Đau tim, đau thắt ngực có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, nhưng đa số những trường hợp là do xơ vữa mạch vành gây nên. Các nhà khoa học thuộc Hiệp hội tim mạch Mỹ đã chứng mình rằng, khởi nguồn chính của sự hình thành mảng xơ vữa là do stress oxy hóa gây viêm thành động mạch vành, kèm theo đó là quá trình lắng đọng và tích tụ cholesterol cùng “chất thải chuyển hóa” của cơ thể trong một thời gian dài. Do vậy, mặc dù bệnh mạch vành có thể phát hiện khi bước qua tuổi trung niên nhưng thực tế nó đã bắt đầu xuất hiện từ khi chúng ta còn rất trẻ.

Dưới tác động của thói quen sinh hoạt thiếu khoa học, hút thuốc lá, uống nhiều rượu bia thường xuyên, ít vận động trong khi chế độ ăn nhiều chất béo, căng thẳng, stress công việc và gia đình.. đã khiến một tỷ lệ không nhỏ những người trẻ tuổi mắc phải căn bệnh mạch vành này. Hậu quả rõ rệt nhất là lưu lượng máu đến nuôi dưỡng cơ tim giảm và biệu hiện là những cảm giác đau tim, đau thắt ngực.

Một số trường hợp bị đau ở ngực dễ bị nhầm lẫn với đau tim do bệnh tim mạch, chẳng hạn như chấn thương vùng cơ ngực, trào ngược dạ dày thực quản, đau dây thần kinh hay các bệnh lý tại phổi… Tuy nhiên, dù là nguyên nhân gì đi nữa, nếu thấy xuất hiện những dấu hiệu bất thường kèm theo cảm giác đau tim, đau thắt ngực, bạn nên sớm đi khám để có được chẩn đoán chính xác và điều trị bệnh kịp thời.

Dấu hiệu đau tim, đau thắt ngực như thế nào?

Đau tim hay đau thắt ngực, là cảm giác đau nhói, tức nặng như có vật gì đè nén hoặc bóp chặt lấy trái tim, vùng ngực trái phía sau xương ức. Dấu hiệu này có thể khác nhau ở mỗi người. Cơn đau có thể lan từ vùng ngực lên cổ, hàm, lên vai hoặc ra sau lưng. Khi các tế bào cơ tim bị thiếu máu, tùy từng vị trí bị tổn thương mà mỗi người sẽ cảm nhận khác nhau, vị trí có thể là đau ngực trái hoặc đau giữa ngực, mức độ đau nhói thoáng qua, đau ngực âm ỉ, kéo dài hoặc có thể đau ngực dữ dội... Thông thường, đau tim, đau thắt ngực sẽ chia thành 2 dạng chính:

- Cơn đau thắt ngực ổn định: Xảy ra khi gắng sức, làm việc hay hoạt động mạnh, khi gặp thời tiết lạnh, căng thẳng, stress tâm lý. Lúc này việc nghỉ ngơi hoặc dùng thuốc giãn mạch sẽ giúp làm dịu các cơn đau. Đau có thể kéo dài trong khoảng một vài phút, với tần suất rất khác nhau, có thể vài lần trong một ngày, cũng có thể vài tuần hay vài tháng mới xuất hiện một lần.

- Cơn đau thắt ngực không ổn định: Xảy ra bất cứ lúc nào, thậm chí là đang nghỉ ngơi, đang ngủ hay đang sinh hoạt bình thường. Cơn đau sẽ rất dữ dội và có thể kèm theo một số triệu chứng như khó thở, đổ mồ hôi lạnh, chóng mặt, choáng váng, buồn nôn và nôn… Nghỉ ngơi hay dùng thuốc cũng không có tác dụng.

Đau tim, đau thắt ngực có nguy hiểm không?

Đau tim trở nên nguy hiểm khi đó là cơn đau thắt ngực không ổn định. Các triệu chứng có thể tiến triển trầm trọng, kéo dài trên 15 phút và không giảm bớt cho dù nghỉ ngơi hoặc dùng thuốc giảm đau thắt ngực. Đây rất có thể là dấu hiệu cảnh báo của một cơn nhồi máu cơ tim cấp sắp diễn ra. Lúc này, người bệnh cần được cấp cứu ngay lập tức để được xử lý kịp thời nhằm hạn chế tối đa biến chứng và nguy cơ tử vong do nhồi máu cơ tim.

Thời gian “vàng” đối với nhồi máu cơ tim chính là trong vòng 1-2 giờ, kể từ khi xuất hiện những triệu chứng đầu tiên. Bất kỳ sự trì hoãn hay chậm trễ nào cũng sẽ khiến cho trái tim bị tổn thương nặng nề hơn và giảm đi cơ hội sống sót của người bệnh.  

Phòng ngừa và điều trị đau tim, đau thắt ngực như thế nào?

Tùy từng thể trạng và mức độ bệnh khác nhau, bác sĩ sẽ chỉ định điều trị theo các phương pháp dưới đây:

Thuốc điều trị làm giảm triệu chứng đau tim, đau thắt ngực

- Thuốc giãn động mạch vành: thường là nhóm nitrat dùng đặt dưới lưỡi, để giúp làm giãn các động mạch vành tim, giúp máu lưu thông máu đến cơ tim dễ dàng hơn. 

- Thuốc làm tan huyết khối hay chống cục đông: chẳng hạn như Aspiirin, Clopiidogrel... sử dụng khi bệnh nhân có nguy cơ xuất hiện cục máu đông làm tắc nghẽn mạch vành.

Biện pháp can thiệp ngoại khoa

- Nong mạch hoặc đặt stent mạch vành: áp dụng khi phương pháp điều trị bằng thuốc không hiệu quả hoặc bệnh nhân có cơn đau thắt ngực không ổn định, nhồi máu cơ tim. Đây là một thủ thuật can thiệp nhằm mở rộng mạch máu và cải thiện lưu lượng máu tới nuôi tim, từ đó làm giảm hoặc loại bỏ cơn đau thắt ngực. 

- Phẫu thuật bắc cầu động mạch vành: thực hiện khi mạch vành bị tổn thương nghiêm trọng tại nhiều vị trí hoặc các biện pháp khác không còn hiệu quả. Phẫu thuật này giúp tạo ra một cầu nối bắc qua động mạch vành bị tắc hẹp để nuôi dưỡng tế bào cơ tim đang bị thiếu máu.

Điều chỉnh lối sống lành mạnh giúp phòng ngừa và làm giảm tình trạng đau tim

- Nên điều chỉnh chế độ ăn uống lành mạnh, khoa học với ít chất béo bão hòa, chất béo trans, cholesterol, muối và tăng cường các loại trái cây, rau, và ngũ cốc. Một số thực phẩm có thể được lựa chọn như thịt nạc, thịt gia cầm, cá, đậu, sữa và các sản phẩm không có chất béo.  

- Tăng cường vận động, thể dục thể chất nhằm tăng cường lưu thông tuần hoàn máu toàn cơ thể, cải thiện đáng kể sức khỏe tim mạch và hạn chế sự xuất hiện của stress, căng thẳng. Bạn nên lựa chọn những bài tập nhẹ nhàng, vừa sức như đi bộ nhanh, tập yoga, đạp xe, bơi lội...

- Tránh xa thuốc lá dù bạn có hút hay không hút trực tiếp bởi chất nicotiin có thể khiến mạch máu co thắt, làm khởi phát cơn đau thắt ngực.

- Kiểm soát tốt cholesterol máu và một số bệnh như tăng huyết áp, tiểu đường.

Biết rõ nguyên nhân gây đau tim, đau thắt ngực là bước đầu tiên để giải quyết triệu chứng này hiệu quả. Hãy dành thời gian đi thăm khám sớm để được tư vấn giải pháp điều trị phù hợp là điều cần thiết để tránh mọi biến chứng nguy hiểm xảy ra.