Tình trạng kháng kháng sinh ở người Việt

Hiểm họa của hiện tượng kháng thuốc kháng sinh

Sự phát minh ra thuốc kháng sinh cách đây gần 90 năm đã làm thay đổi công cuộc phát triển của y học hiện đại, giúp cho các bác sỹ có khả năng điều trị được những bệnh nhiễm khuẩn mà trước đó là nguy hiểm đến tính mạng. Hàng triệu con người đã được cứu sống nhờ điều này. Tuy nhiên, thuốc kháng sinh ngày càng mất đi tính hiệu nghiệm của nó do hiện tượng kháng thuốc kháng sinh. Hiện tượng kháng thuốc kháng sinh đe dọa đến sức khỏe và tính mạng của người Việt Nam, môi trường cũng như tính bền vững của hệ thống sản xuất thực phẩm và nông nghiệp.

Trong những năm gần đây, Việt nam đã chứng kiến một mối hiểm họa ngày càng nghiêm trọng của hiện tượng kháng thuốc kháng vi sinh vật, do hậu quả của tình trạng sử dụng quá mức và không hợp lý thuốc kháng sinh ở tất cả các cấp trong hệ thống chăm sóc y tế và trong công chúng nói chung. Khó có thể xác định được mức độ của vấn đề này vì hiện chưa có các hệ thống giám sát đầy đủ, nhưng một số chuyên gia ước tính rằng đến năm 2050 tình trạng kháng kháng thuốc kháng vi sih vật có thể là nguyên nhân gây tử vong cho 10 triệu người trên toàn cầu mỗi năm, tương đương với tỷ lệ cứ 3 giây có 1 trường hợp tử vong – lớn hơn so với nguyên nhân bệnh ung thư hiện nay.

Nếu không có thuốc kháng sinh hiệu quả để phòng và điều trị nhiễm khuẩn, bệnh tật của con người và động vật sẽ trở nên khó điều trị hơn nhiều. Phẫu thuật thông thường trở nên nguy hiểm hơn nhiều và các bệnh nhiễm khuẩn không điều trị được dẫn tới thời gian nằm viện kéo dài hơn, chi phí khám chữa bệnh cao hơn và tử vong cao hơn. “Hiện tượng kháng thuốc kháng sinh có thể ảnh hưởng đến bất kỳ ai, ở bất kỳ nhóm tuổi nào, tại bất kỳ quốc gia nào. Có thể tượng tượng được trong một vài thập kỷ nữa, các phương pháp điều trị như hóa trị bệnh ung thư và phẫu thuật đơn giản sẽ trở nên không thể thực hiện được do phụ thuộc vào thuốc kháng sinh để bảo vệ bệnh nhân chống nhiễm trùng. Chúng ta đang đối mặt với một tương lai khi mà triệu chứng ho hay một vết cắt cũng lại có thể gây tử vong,” Bác sỹ Lokky Wai, Đại điện của WHO tại Việt Nam, giải thích.

Kháng thuốc kháng sinh cũng là một vấn đề về an toàn thực phẩm. Kháng sinh được sử dụng trên động vật không chỉ để điều trị bệnh mà còn để phòng bệnh và kích thích tăng trưởng và tình trạng phát triển tính kháng thuốc kháng vi sinh vật ở động vật có thể truyền sang người thông qua chuỗi thực phẩm.

“Kháng thuốc kháng vi sinh vật là một vấn đề không chỉ trong các bệnh viện của chúng ta mà còn là vấn đề trong các trang trại và cả trong thực phẩm của chúng ta. Người nông dân và bác sỹ thú y đều phải chia sẻ trách nhiệm bằng cách sử dụng thuốc kháng vi sinh vật một cách có trách nhiệm hơn và cắt giảm nhu cầu sử dụng chúng bằng cách áp dụng hiệu quả các quy tắc an ninh sinh học và thực hành nuôi trồng tốt”, ông JongHa Bae, Đại diện Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp của Liên hợp quốc (FAO) tại Việt Nam cho biết.

Sử dụng kháng sinh an toàn và hiệu quả

“Hãy dùng kháng sinh đúng cách vì chính tương lai của chúng ta”, là thông điệp của Bộ Y tế về phòng chống kháng thuốc năm 2020, nhằm kêu gọi mỗi người dân cần nêu cao ý thức, trách nhiệm trong việc sử dụng thuốc kháng sinh, tránh việc lạm dụng thuốc kháng sinh, sử dụng thuốc kháng sinh một cách tùy tiện như đang diễn ra rất phổ biến. Để dùng thuốc hiệu quả và an toàn, khi có bệnh, người bệnh cần đi khám để được dùng đúng thuốc, tuân thủ việc sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ, dùng hết liều thuốc được kê, kể cả khi đã cảm thấy khỏe và không được chia sẻ kháng sinh với người khác.